Jugosławia

Dziś krótki przegląd komiksów z kraju, którego nie znajdziemy na współczesnych mapach, a którego nazwa oznaczała w luźnym tłumaczeniu "krainę południowych Słowian".

Jugosławia, bo o niej mowa, była w latach 1943 - 1992 częścią tzw. "bloku wschodniego" czyli grupy państw połączonych wspólną ideologią i podobnym systemem politycznym, pod opiekuńczymi skrzydłami Rosji sowieckiej, a co za tym idzie była "bratnim" krajem Polski Ludowej.

Z powodu relatywnie niskiego zaangażowania Związku Radzieckiego w wyzwolenie Jugosławii pod koniec drugiej wojny światowej, wyróżniała się ona na tle innych państw "demoludowych" posiadaniem większych (względnie) swobód.

Nie mówię oczywiście o swobodach politycznych, ale na przykład o dostępie do tzw. "zachodniej" popkultury a w szczególności o komiksach Star Wars.

O ile w Polsce nie było mowy o licencjonowanych produktach z USA to w Jugosławii lista magazynów, przedrukowujących komiksy Star Wars, szczególnie w porównaniu do innych krajów z za żelaznej kurtyny, była imponująca.

Te najbardziej popularne to: Politikin Zabavnik, Strip Art, Denis oraz Mala Stripoteka. Wszystkie z nich przedrukowywały historie Star Wars z wydawnictwa Marvel lub tzw. newspaper strips w latach 1978 - 1990.

Pierwszy z nich, Politikin Zabavnik wydawany jest od roku 1939, początkowo było to dwa razy w tygodniu  po pewnym czasie stał się tygodnikiem. Pismo składa się z przedruków komiksów oraz artykułów na temat nauki, sztuki i ciekawych wydarzeń.
Nie udało mi się niestety znaleźć kompletnej listy komiksów Star Wars przedrukowanych w tym właśnie periodyku, wiadomo tylko, że gwiezdna saga pojawiała się na jego łamach kilka razy. Wydawany jest do dzisiaj.

Strip Art skupiał się wyłącznie na komiksach, zawartością były zazwyczaj dwie, różne historie, zaczerpnięte zarówno z europejskich jak i amerykańskich komiksów. Dwadzieścia jeden razy, w numerach od 12 do 47, można było znaleźć opowieści z uniwersum Star Wars. Czasopismo zakończyło żywot w roku 1986.

Kolejnym magazynem był skierowany do młodszego czytelnika Denis. Jego nazwa została wzięta z jednego z komiksów drukowanych na jego łamach - Denis the Menace. Tak jak poprzednio, całość stanowiły przedruki historyjek obrazkowych - głównie amerykańskich. Komiksy Star Wars gościły na jego łamach dziesięć razy (numery pomiędzy 96 a 120), a cztery razy trafiły na okładki (#96, #107, #117, #119). Denis przetrwał do roku 1981.

Z myślą o najmłodszych miłośnikach Star Wars wydawane były gazetki Mala Stripoteka, które w ciągu roku (grudzień 1989 - grudzień 1990) zdążyły przedrukować wszystkie komiksy z serii Droids oraz Ewoks (19 numerów), oprócz Droids #4, który był oryginalnie crossoverem pomiędzy obiema seriami.

Magazyny drukowane były na średniej jakości papierze gazetowym, różniły się od siebie formatem - od gazetowego (Politikin Zabavnik) poprzez magazynowy (Strip Art i Denis) do kieszonkowego (Mala Stripoteka), wydawane w języku serbsko-chorwackim zarówno alfabetem łacińskim jak i cyrylicą.

W wyniku krwawego konfliktu z początku lat 90, który pochłonął ponad sto tysięcy ofiar, i doprowadził do ruiny większość krajów wchodzących wcześniej w skład Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii, kolorowe historyjki o kosmitach przestały być na wiele lat, z oczywistych względów, istotne.